Overleg:Donkere materie

Eerste opzet van het artikel gemaakt, voornamelijk om het verhaal uit de Volkskrant over de ontdekking van 2003 een plaats te geven. Het artikel kan nog worden aangevuld met materiaal uit de Engelstalige Wikipedia, dat nog niet helemaal is gebruikt. Rene Pijlman 1 mei 2003 01:23 (CEST)

Neutralino is not the supersymmetric partner of the neutrino

See here:

http://en.wikipedia.org/wiki/Neutralino

The supersymmetric partner of the neutrino is the sneutrino and this particle is also considered by some to be a viable dark matter candidate, see e.g. here

Dark Matter proven to exist

• I know next to nothing on dark matter, but according to American friends and some websites Dark Matter was proven to exist on 21-Aug-2006. Someone with knowledge on this, please look here: http://cosmicvariance.com/2006/08/21/dark-matter-exists/ & http://chandra.harvard.edu/photo/2006/1e0657/media/

If it turns out to be nonsense; Sorry. I just thought that if it is true this page needs updating.

Het heelal bevat minder dan 100% materie???

Metingen met de WMAP brachten aan het licht dat 23% van de massa van het heelal donkere materie is, dat is veel meer dan de 'gewone' zichtbare materie. Goed, even aangenomen dat "veel meer" ongeveer een factor 4 is, dan vormen donkere materie en zichtbare materie samen ongeveer 30% van de materie van het heelal. De overige 70% is dus niet donker maar ook niet zichtbaar. Wat dan in vredesnaam wel?? Lexw 18 sep 2006 12:49 (CEST)

See here :) Count Iblis 4 okt 2006 23:13 (CEST)

Dat zegt mij niets. Hierin wordt gesproken over dark energy, niet over materie. Nu weet ik wel dat volgens Einstein het een in het ander kan worden omgezet, maar ik zie niet in hoe donkere energie 70% van de massa van het universum kan uitmaken. Voor zover ik weet heeft energie geen massa. Dus mijn vraag blijft staan: is die zinsnede in het artikel wel correct, en zo ja, moet hij dan niet duidelijker worden toegelicht? Lexw 5 okt 2006 12:49 (CEST)

De totale energie dichtheid bestaat voor 70% uit "dark energy" en voor 30% uit de energie dichtheid die in de materie zit. Als de materie grotendeels niet relativistisch is (dit is what de meeste wetenschappers vermoeden), dan is energie dichtheid die in the materie zit c^2 maal de massa dichtheid.

Ik denk dus dat het beter is om over de totale energie dichtheid the spreken omdat dat uiteindelijk de grootheid is die men direct of indirect meet. Count Iblis 8 okt 2006 01:42 (CEST)

Begrijp ik goed dat er dus moet staan "Metingen met de WMAP brachten aan het licht dat 23% van de energiedichtheid van het heelal donkere materie is, dat is veel meer dan de 'gewone' zichtbare materie" ? Lexw 8 okt 2006 20:28 (CEST)

Ja, dat is inderdaad beter. Ik denk dat je eigenlijk zou moeten zeggen: "...., dat is veel meer dan de bijdrage aan de energiedichtheid die de 'gewone' zichtbare materie levert."

Mischien moet er ook worden uitgelegd voor de duidelijkheid dat dat de energiedichtheid van de materie inclusief de "rust energie" E = m c^2 is en niet alleen de kinetische energie is. Voor niet relativistiche materie domineert deze "rust energie".

Helaas is mijn Nederlands niet meer zo goed om grote bijdragen te gaan leveren aan dit artikel. Count Iblis 9 okt 2006 01:44 (CEST)

Laat je door je beheersing van het Nederlands niet weerhouden om bijdragen te leveren! Die is namelijk beter dan van veel anderen die ik op wikipedia bijdragen zie doen. En als je al een foutje maakt, wordt dat door anderen snel genoeg gecorrigeerd. Mijns inziens heb je behoorlijk kennis over dit onderwerp. Ik zou je dan ook willen vragen om de hierboven bediscussieerde wijziging door te voeren (en eventueel nog meer). Ik zou het ook zelf kunnen doen, maar jij weet er duidelijk meer van. Misschien heb je nog wel meer goede suggesties. Groet, Lexw 9 okt 2006 12:12 (CEST)

misschien is het universum 70% groter en zorgt dat voor voldoende massas om iets te verklaren, ik heb altijd wat moeite met de kleine hoeveelheid catastrophale zwarte gaten, terwijl de meeste theorien zeer destruktive (en vaak wijdverbreide) phenomenen postuleren. mischien is de tijdput wel omgekeerd, dat we materie die er nog moet komen al waarnemen, (en verklaard dat het gebrek aan catastrophes en overschot aan massa dat we zien). wat er nog niet is kun je niet vangen, alles wat er uitkomt (uit de gravitatieput) lijkt netto ook sneller dan licht, de zon is misschien niet erg snel, maar wel erg lang en massief licht, het handige aan deze theorie is dat de levensduur van het universum en de prognose daarvan altijd evenlang zullen blijven , een hele geruststelling omdat we dan als door goddelijke voorzienigheid ons om de dag des oordeels nooit meer druk hoefden te maken.24.132.171.225 24 sep 2009 19:50 (CEST)

Donkere materie in beeld gebracht

In wetenschapsbijlage van De Standaard op 11 januari 2007 staat een 3D-afbeelding van donkere materie. De materie is in kaart gebracht door het California Institute of Technology. Voor mij voldoende bewijs dat donkere materie echt bestaat.--Frank Puttemans 22 feb 2007 17:24 (CET)

grafiekje

Het door mij eerder verwijderde grafiekje over de verdeling van materie in het heelal is weer teruggeplaatst. De percentages staan in de text, is dit grafiekje van enige meerwaarde of kan het eruit want behalve een verdeling van de percentage voegt het helemaal niets toe aangaande het onderwerp Donkere materie.--Kalsermar 28 feb 2008 21:08 (CET)

Een plaatje is altijd aardig, al voegt het inhoudelijk niets toe. Ik geef jullie allebei gelijk en zou me er verder niet druk om maken. Josq 28 feb 2008 21:17 (CET)

Zwakke interactie

Ik twee van deze arikkels sprekt men van WIMP deeltje met een zwakke interactie. Ik heb het dar moeilijk mee. Een sterrenstelsel 10 tot 100 maal sneller doen draaien is toch geen zwakke interactie? Yves Machtelinckx

Klein foutje in introductie (Einstein wordt ondergewaardeerd!)

Ik dacht dat de algemene relativiteitstheorie de zwaartekrachtstheorie ís! Waarom staat er dan in de introductie de volgende zin: ,,...verklaren op een wijze die zowel consistent is met de zwaartekrachttheorie als met de relativiteitstheorie?

De ene komt van Einstein en de andere van Newton. Pieter2 (overleg) 20 aug 2019 00:35 (CEST)

Einsteins relativiteitstheorie is feitelijk een uitbreiding/nuancering van Newtons zwaartekrachttheorie, niet zozeer een alternatieve theorie. In dat opzicht heeft de anoniem hierboven dus gelijk. De Wikischim (overleg) 3 sep 2019 09:35 (CEST)

Temps

Op een der plaatjes staat bij de z-as Temps. Wat is Temps? Konijnewolf (overleg) 5 mei 2016 16:34 (CEST)

Dark Matter vs. Modified Gravity

Zie Is Dark Matter Real?, Scientific American, special collector's edition, extreme physics, spring 2019, Sabine Hossenfelder & Stacy S. McGaugh. In het artikel wordt aangetoond dat de observaties van sterrenstelsels wel passen met de gewijzigde zwaartekracht theorieën. Met de donkere materie theorie zou je afhankelijk van de verschillende geschiedenissen van de sterrenstelsels en geometrie vormen afwijkende verhouding verwachten tussen zichtbare materie en donkere materie (deeltjes) per sterrenstelsel. Bij een studie van 150 sterrenstelsels blijkt de verhouding tussen zichtbare en donkere materie nodig om de zwaartekracht te verklaren ongeveer gelijk te zijn. Dit is heel lastig te verklaren dat donkere materie ongeveer de verdeling volgt van de zichtbare materie, met alleen zwaartekracht interacties. De donkere materie kan niet samenklonteren zoals de zichtbare materie. (dat zou met meer lokale zwaartekracht effecten zichtbaar zijn). De donkere materietheorieën zijn flexibel in dat donkere materie toegevoegd/verwijderd kan worden om de observaties te verklaren. Hiervoor moeten diverse parameters over de zwarte materie distributie steeds aangepast worden. Dit is ook tevens een zwakheid. De aangepaste zwaartekracht theorie heeft dit probleem niet.

Persoonlijk heb ik een sterke twijfel over donkere materie, maar dat is buikgevoel. Er zijn ongeveer twee dozijn wetenschappers bezig met de alternatieve zwaartekrachttheorieën en duizenden op zoek naar de donkere materie. Helaas zijn er ook menselijke factoren: Eenmaal dat men zwaar heeft investeert in een studie/project en er veel geldstromen zijn, blijft men volhouden tot het bittere eind. In het verleden werden er allerlei deeltjes gevonden en leek het ook logisch in die richting te zoeken om de extra zwaartekracht te verklaren. Wetenschappers bleven ook heel lang zoeken naar het niet bestaande ether.

Voor nu denk ik dat het nodig is enige nuancering aan te brengen en het onderwerp en de argumenten voor en tegen uit te diepen.Smiley.toerist (overleg) 12 jul 2019 20:42 (CEST)

Wij volgen altijd de bronnen. Jouw onderbuikgevoel is ook jouw mening, en die moet je (mag je) niet inzetten in het schrijven van het artikel, maar in het zoeken naar bronnen die het gevoel een betere plek geven dan je onderbuik. Edoderoo (overleg) 13 jul 2019 13:04 (CEST)

Daarom heb ik ook gewacht tot er een goede bron was die mijn al langer bestaande onderbuikgevoel bevestigde. Daarnaast pak ik dit liefst niet in mijn eentje aan, maar vraag ik hulp zodat wij met meerderen een genuanceerde neutrale manier het artikel kunnen bijwerken. Zoals het nu geschreven is voldoet het zeker niet. Ook als het de andere kant opgaat (stelling: De huidige zwaartekrachtstheorie kan dit alles met de algemene relativiteitstheorie al wel verklaren.) moet deze zin met een bron ondersteund worden. (daarom heb ik een bronvraag daar toegevoegd)Smiley.toerist (overleg) 13 jul 2019 13:33 (CEST)

Ik heb een tweede bronvraag toegevoegd: Is deze vermelde zwaartekrachtteheorie en formule hetzelfde als in A modification of the Newtonian dynamics as a posible altrernative to the hidden mass hypothesis, M.Milcrom? Hetzelfde tijdperk maar de namen van de wetenschappers zijn anders in het artikkel. Er staat een verwijzing naar 'Mordehai Milgrom' in Erik Verlinde#Verlindes theorie van de zwaartekracht.Smiley.toerist (overleg) 14 jul 2019 00:13 (CEST)

Bijkomende bron vol formules: Modified Newtonian Gravity as an Alternative to theDark Matter Hypothesis, Galaxies 2017Smiley.toerist (overleg) 17 jul 2019 00:45 (CEST)

Eerste poging

Ik heb tekst toegevoegd aan de alternatieve theorieën hoofdstuk, maar de rest voorlopig ongewijzigd gelaten. Belangrijk is om de atypische 'rotatiecurves' toe te lichten. Een begrip dat nergens anders wordt toegelicht maar wel essentieel om de zwaartekracht problematiek te begrijpen. Wat is de juiste naam voor: 'flat rotation curves'?Smiley.toerist (overleg) 17 jul 2019 16:18 (CEST)

Zie ook: Wikipedia:Taalcafé#Vertaling nodig engelse begrippenSmiley.toerist (overleg) 17 jul 2019 21:51 (CEST)

Aangepast

Met die illustratie wordt die 'flat curve' wel duidelijker. De wetenschappers gebruiken rekenmodellen om de zwaartekrachten en snelheden te berekenen. De wetten van Kepler worden grotendeels toegepast, maar er moet wel rekening gehouden worden met het binnen de bol effect beschreven in de Bolschilstelling (massieve bollen), waarbij meer naar het midden toe de zwaartekracht minder wordt. Daar komt wel de stelling dat in het midden van de aarde, alle zwaartekrachten elkaar opheffen.Smiley.toerist (overleg) 20 jul 2019 00:05 (CEST)

Triangulum II

Is een dwergsterrenstelsel dicht bij de Melkweg. In 2015 wordt verondersteld dat heel veel donkere materie is (zie Dark Matter Dominates in Nearby Dwarf Galaxy), maar verder onderzoek (Triangulum II: Not Especially Dense After All) nuanceert de stelling.Smiley.toerist (overleg) 20 jul 2019 11:12 (CEST)

WHIM

Er is gewone materie ontdekt tussen sterrenstelsels. Dat is: 'warm-hot intergalactic medium' (WHIM). De vraag is of de in het artikel de verhoudingen tussen de verschillende soorten massa in het heelal nog correct zijn. Zie Firstpost, Tech2, 18 februari 2019Smiley.toerist (overleg) 14 aug 2019 13:25

Scalar field dark matter

Het Engels artikel en:Scalar field dark matter verduidelijkt de 'scalar' ZM deeltjes. Helaas is er nog geen Nederlands artikel.Smiley.toerist (overleg) 19 aug 2019 14:51 (CEST)

Nieuwe twijfel of het bestaat

Een enigszins filosofische methodiek metabenadering, maar wel met goede argumenten. Terug naar de basis wat er wordt waargenomen. De discussie tussen Donkere_materie voorstanders en zwaartekracht theorie voorstanders is enigszins een dovengesprek. De waarnemingen kunnen grotendeels door beide verklaard worden. Donkere_materie is flexibel omdat overal donkere_materie toegevoegd kan worden om de waarnemingen te verklaren. Veel argumenten steunen trouwens op de heelal ontstaan geschiedenis, waar nog veel onduidelijkheden zijn. Er zijn helaas veel financiële belangen voor het donkere_materie onderzoek, die de ratio kan beïnvloeden. https://www.inverse.com/science/mond-theory-dark-matter oorspronkelijk artikel: https://theconversation.com/dark-matter-our-review-suggests-its-time-to-ditch-it-in-favour-of-a-new-theory-of-gravity-186344

Heeft iemand de kennis om kritisch te kijken naar alle theorieën? Ik heb altijd een onderbuikgevoel ten voordele van de zwaartekrachttheorieën gehad, maar daar kunnen wij niets mee. Er kan nog altijd een doorbraak komen (donkere materie wordt gevonden), maar dit is onwaarschijnlijk.Smiley.toerist (overleg) 7 aug 2022 00:04 (CEST)

Er is meer baryonische materie dan verwacht

zie https://www.newscientist.nl/nieuws/de-ontbrekende-massa-van-sterrenstelsels-gevonden-maar-nu-is-er-weer-te-veel-van/ Als er meer gewone materie is in een zonnestelsel heb je minder donkere materie nodig. Dat zou een derde hypothese zijn naast de donkere_materie en zwaartekracht theorie.Smiley.toerist (overleg) 16 mrt 2023 09:55 (CET)

verwijzingen

• Primordial Black Holes Could Explain Dark Matter and the Growth of Supermassive Black Holes at the Same Time;universe today, Brian Koberlein, 24 december 2021 – titel in artikel en in bijschrift komen niet meer overeen, hier heen verplaatst ChristiaanPR (overleg) 16 aug 2024 19:02 (CEST)